Sosnowiec to miasto położone w województwie Śląskim, nad rzekami Czarną Przemszą i Białą Przemszą oraz Brynicą. Powstało z połączenia wielu miejscowości, a jego nazwa pochodzi od borów sosnowych porastających te tereny przed dekadami. Na powstanie Sosnowca i przemysłu wpłynęły zasoby naturalne, czyli duże pokłady piasku, węgla kamiennego oraz dostęp do rzek. Stąd nastąpił systematyczny rozwój przemysłu wydobywczego i zakładanie nowych kopalni, ale dziś w Sosnowcu już się nie wydobywa węgla. Mało kto wie, że Sosnowiec był niegdyś kolebką wielu kultur i narodowości, a na rozwój miasta ogromny wpływ mieli Żydzi, Niemcy czy Rosjanie. Przedstawiciele tych nacji żyli w asymilacji obok siebie i pozostawili wiele pamiątek, które warto dziś zwiedzić. Jeśli zastanawiasz się, co robić w Sosnowcu, to poniżej znajdziesz ciekawe zabytki i miejsca w Sosnowcu i okolicy, które warto zwiedzić!
Atrakcje turystyczne i zabytki, które warto zobaczyć w Sosnowcu
Jakie Sosnowiec atrakcje oferuje mieszkańcom i turystom? Wielu osobom miasto kojarzy się głównie z przemysłem, jednak w Sosnowcu istnieje też wiele obiektów historycznych i kulturalnych. Ogromną część zabytków w Sosnowcu pozostawili obcokrajowcy żyjący w mieście przed laty. Wcale nie tak dawno, bo 100 lat temu w Sosnowcu żyli obok siebie Polacy, Niemcy, Tatarzy, Francuzi, Żydzi, Rosjanie, a nawet Japończycy. Zatem można śmiało powiedzieć, że miasto Sosnowiec było kulturowym tyglem. Duży wkład w obecny wygląd miasta mieli Niemcy. Zostały po nich liczne budynki i zakłady: Pałac Dietla, obok niego kościół ewangelicki czy pałac Schöna. Oczywiście zwiedzanie tych i wielu innych zabytków to doskonały pomysł na to, co robić w Sosnowcu podczas wizyty na Śląsku.
Pałac Dietla w Sosnowcu
XIX wieczny Pałac Henryka Dietla to jeden z najbardziej okazałych obiektów Sosnowca i Zagłębia Dąbrowskiego. Dom wybudowano z inicjatywy niemieckiego przedsiębiorcy Heinricha Dietla, który uruchomił w Sosnowcu pierwszą w Królestwie Polskim przędzalnię wełny czesankowej. Pałac mieści się przy ulicy Żeromskiego i pełni dziś rolę centrum artystyczno-kulturalnego, w którym można także zarezerwować nocleg. Obiekt ma wygląd neobarokowy oraz zachwyca efektownym wystrojem wnętrz. Pomieszczenia rozmieszczone są na dwóch kondygnacjach, a największe wrażenie wywierają sala balowa i tzw. buduar Klary Dietl (żony Heinricha), w stylu rokokowym. Zachwyt wzbudzają także utrzymany w stylu romańskim pokój „fajkowy” i klasycystyczne salony, lecz to pokój kąpielowy zaskakuje. Pokój ten charakteryzuje się oryginalnym wyposażeniem i zdobiącymi ściany freskami, co z pewnością jest niespotykane. Po przeciwnej stronie ulicy niegdyś pełną parą pracowała fabryka włókiennicza, a dziś niestety popada w ruinę. XIX wieczny pałac Dietla można zwiedzać z kustoszem w miesiącach od maja do grudnia.
Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu
Pałac Schoena stanowi siedzibę Muzeum w Sosnowcu. Wybudowano go w stylu neobarokowym w końcu XIX wieku przez przedstawiciela rodziny fabrykantów z Werdau w Saksonii, Ernsta Schoena. W 1980 roku zespół pałacowo – parkowy wpisany został do rejestru zabytków ówczesnego województwa katowickiego. Wtedy też rozpoczęto jego adaptację na cele muzealne, a dziś zbiory muzeum są imponujące. Znajdują się w nich obiekty obrazujące proces powstawania miasta i jego przemiany, dotyczące przemysłu, rzemiosła oraz warunków życia i pracy. Do najcenniejszych obiektów należą mapy Królestwa Polskiego i plany miasta z początku XX w.
Turyści odwiedzający muzeum zobaczą wystawy poświęcone rozwojowi Sosnowca oraz Zagłębia Dąbrowskiego. Znajdą tam również kolekcję polskiego szkła użytkowego i artystycznego zaprojektowanego przez najlepszych polskich designerów od 1850 r. do współczesności. Dlaczego warto? Bo to jedyny tak obszerny zbiór tego typu w Polsce. Muzeum organizuje również liczne wydarzenia artystyczne, wernisaże, a nawet koncerty. Odwiedzenie tego muzeum powinno znaleźć się na liście “must see” dla wszystkich miłośników sztuki!
Zamek Sielecki w Sosnowcu
To najstarszy obiekt w Sosnowcu, gdyż część jego murów może pochodzić nawet z XV wieku. Zamek zlokalizowany jest w centralnej dzielnicy, w Sielcu. Zamek jest dwukondygnacyjną budowlą z trzema skrzydłami i licznymi wieżami. W murach zachowały się otwory strzelnic kluczowych, podkreślające dawny, obronny charakter. Obecnym gospodarzem zamku jest Sosnowieckie Centrum Sztuki. To jedna z najważniejszych w Zagłębiu Dąbrowskim instytucji kulturalnych, której celem jest działalność wystawiennicza i edukacyjna oraz promowanie sztuki współczesnej. W Zamku Sieleckim organizowane są różnego typu wystawy, spotkania z twórcami kultury, mitingi literackie oraz koncerty. W jednej z wież znajduje się godna uwagi niewielka wystawa pod nazwą Odkryj z nami sielecki zamek. Wystawa przedstawia wyniki prac wykopaliskowych i odkrywek archeologicznych ukazujących dawny wygląd zamku oraz zmiany, jakimi podlegał na przestrzeni wieków. Odwiedzający mogą tutaj zobaczyć relikty średniowiecznej baszty, a także zachowany fragment kamiennej ubikacji. Główną atrakcją wystawienniczą w zamku stanowią ekspozycje czasowe skierowane do dzieci i dorosłych.
Wstęp wolny na dziedziniec zamku i do hallu głównego, a oglądanie wystaw dostępne jest za symboliczną opłatą. Muzeum wyróżnia to, iż jest przyjazne pupilom bowiem wystawy można oglądać z psem!
Dwór Mieroszewskich
Dwór Mieroszewskich w Sosnowcu został wzniesiony w 1777 roku przez hrabiego Józefa Mieroszewskiego. Dawnej Dwór był drewniany, a obecnie jest budowlą wymurowaną z cegły i otynkowaną. Wrażenie robi jego elewacja frontowa, którą ozdobiono dwoma trójkątnymi szczytami po bokach oraz centralnie umieszczonym gankiem z balkonem. Pałac otacza urokliwy, rozległy park co dodatkowo sprzyja wypoczynkowi. Gospodarzem pałacu Mieroszewskich pozostaje Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki. Dwór położony jest w dzielnicy Zagórze będącej największą i zarazem najstarszą dzielnicą Sosnowca, którego początki sięgają średniowiecza. Co ciekawe odkrycia archeologiczne dowodzą, że wytapiano tu ołów i srebro w bardzo zaawansowanym ośrodku hutniczym. Fragmenty ceramiki, biżuterii oraz metalu znalezione podczas wykopalisk można zobaczyć w Muzeum Miejskim w Sosnowcu.
Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP
Bazylika to najważniejsza świątynia katolicka Sosnowca, została wybudowana w latach 1893-1899 i dziś jest również najbardziej charakterystyczną budowlą w mieście. Kościół jest ceglany o cechach neo romańskich z trzema nawami, ale szczególną uwagę należy poświęcić wnętrzu. Wnętrze świątyni zostało ozdobione przez Włodzimierza Tetmajera i Henryka Uziembło, a neo manierystyczny ołtarz główny z obrazem Wniebowzięcia NMP to prawdziwe dzieło. Obraz namalował Włodzimierz Tetmajer, a całość to kopia krakowskiego ołtarza z kościoła Bożego Ciała. Miłośnicy sztuki sakralnej zwrócą też oczy w kierunku zachwycających witraży, neo romańskiej ambony czy ołtarzy bocznych poświęconych NMP Nieustającej Pomocy. Zwiedzając Bazylikę można natknąć się na interesującą pamiątkę w postaci kapliczki. Stoi ona na placu przed kościołem i upamiętnia bitwę powstańców styczniowych z wojskiem carskim.
Trójkąt Trzech Cesarzy
Trójkąt Trzech Cesarzy to miejsce trójstyku granic trzech potężnych państw Austrii, Prus i Rosji i do zakończenia I wojny światowej było znane niemal w całej Europie. Odbywały się tam wycieczki, po rzece Przemszy pływały barki i parostatki, a odwiedzający robili zakupy w przygranicznych straganach. Zatem można śmiało rzec, że toczyło się tam aktywne życie i warto na chwilkę przenieść się w tamte czasy spoglądając oczyma wyobraźni. Obecnie znajduje się tam obelisk upamiętniający dawny podział Europy, a władze Mysłowic planują uzupełnić to miejsce pamięci o platformę widokową oraz centrum historyczne. Jak się tam dostać? Najłatwiej od strony dzielnicy Niwki – Modrzejowa za potężnym neogotyckim kościołem poruszając się z biegiem Białej Przemszy. Jeżeli nie wiesz co robić w Sosnowcu podczas wizyty to spacer wśród zieleni z widokiem na wartką rzekę będzie miłym urozmaiceniem. Przebywanie w tak ważnym historycznie miejscu i możliwość organizacji tam pikniku wśród zieleni to pomysł na spędzenie czasu w Sosnowcu.
Dom Ludowy w Sosnowcu
Dom Ludowy w Sosnowcu wybudowano w latach 1902-1903 według projektu warszawskich architektów. Budynek został wzniesiony w stylu zakopiańskim, który był właściwym na tamten czas narodowym stylem budownictwa drewnianego. Dom przy ulicy Klubowej 2 jest w posiadaniu prywatnym. Przez obecnych właścicieli został odrestaurowany, ale zachowały się drewniane stropy, oryginalna stolarka okienna i drzwiowa, piece kaflowe oraz elementy wystroju wnętrz.
Pod dachem Domu Ludowego w minionych latach mieściły się m.in. gospoda górnicza, sala balowa, sala bilardowa, biblioteka i czytelnia, restauracja oraz sala teatralna. Działał tu również Dom Kultury KWK Kazimierz-Juliusz i wówczas jedną z sal balowych przeznaczono na salę do gry w siatkówkę! Na ścianach wymalowane zostały piktogramy sportowców, po których nie ma już po nich śladu. W Domu odbywały się również seanse filmowe! Budynek wraz z ogrodem jest wpisany do Rejestru Zabytków i choć nie jest udostępniony do zwiedzania to można obejrzeć z bliska.
Ogród zoologiczny Egzotarium
Co robić w Sosnowcu? Udać się w podróż po świecie roślin i zwierząt. Egzotarium czyli Sosnowieckie Centrum Edukacji Ekologicznej jest zarówno ogrodem botanicznym, jak i zoologicznym. To nowoczesny obiekt składający się z trzech kondygnacji, przez które prowadzi ścieżka zwiedzania. Ścieżki edukacyjne prowadzą chociażby między akwariami z rodzimymi gatunkami ryb takimi jak szczupak czy lin, a także z rybami z całego świata takimi jak duch amazoński, płaszczka słodkowodna czy pirania pacu. Koniecznie należy udać się do Palmiarni, gdzie głównymi eksponatami będą rośliny, ale wśród nich znalazło się również miejsce dla zwierząt. Palmiarnia podzielona jest na trzy strefy klimatyczne, a największe wrażenie robi strefa tropikalna z roślinami strefy lasów deszczowych. W tej strefie podziw budzą zwierzęta, takie jak żółw jaszczurowaty, ary zielone, tukany wielkie czy czubacze zmienne. Centrum można zwiedzać od wtorku do niedzieli przez cały rok, więc odwiedzenie Egzotarium w Sosnowcu to świetny pomysł zarówno podczas weekendu, jak i wakacji.
Kulturalne atrakcje Sosnowca
Świetne galerie sztuki w Sosnowcu to dobra wiadomość dla wszystkich tych, którzy lubią spędzać czas obcując z kulturą. Jest kilka ciekawych galerii w Sosnowcu np. Muzeum w Pałacu Shoena, Galeria Sztuki Wysoka, Galeria “Ładniej” czy Galeria „Extravagance”. Ta ostatnia działa od 2002 roku w ramach Sosnowieckiego Centrum Sztuki-Zamek Sielecki i gromadzi kolekcję sztuki współczesnej. Kolekcja zbudowana jest z dzieł podarowanych przez artystów, z którzy wspólnie z Galerią Extravagance organizowali wystawy swojej twórczości. Miłośniczki sztuki zachwycą się galerią NAGA powstałą w 2019 roku w Sosnowcu. To eksperymentalna, kobieca przestrzeń artystyczna łącząca w sobie galerię sztuki, studio oraz pracownię, a jej misją jest inspirować odbiorców. Galeria promuje młodych twórców, przede wszystkim współczesne malarki młodego pokolenia, organizując wystawy, warsztaty i wydarzenia. Miejsce konieczne do odwiedzenia w Sosnowcu!
Sympatycy wszelkiego rodzaju muzeów powinni udać się do Muzeum Nauk o Ziemi. To muzeum geologiczne na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego, którego zbiory muzealne liczą około 4000 okazów geologicznych. Aktualnie można podziwiać 17 wystaw stałych, których największą część zbiorów stanowią minerały, skamieniałości oraz skały, ale znajdą się tam także meteoryty i okazy geoarcheologiczne. Jeśli nie wiadomo co robić w Sosnowcu z dziećmi to warto wybrać się do tego muzeum z nimi. Na pewno zainteresują je modele dinozaurów i wystawa “Ewolucja pióra”, przedstawiająca ewolucję od opierzonych dinozaury do współczesnych ptaków.
Co jeszcze można robić w Sosnowcu? Pójść do teatru. Teatr Zagłębia to godne polecenie miejsce, które ma już przeszło 125 lat! Przez dekady obiekt dotykały liczne zmiany, a dziś to ważny jeden z najważniejszych polskich teatrów. Jego rangę podkreślają liczne nagrody i wyróżnienia na festiwalach międzynarodowych i ogólnopolskich. W Teatrze Zagłębia wystawiane są nowoczesne przedstawienia, ale i klasyczne sztuki takich wielkich autorów jak Molier czy Shakespeare, a więc każdy znajdzie coś dla siebie.
Przegląd najciekawszych atrakcji w Sosnowcu
Sosnowiec jako nieoczywiste miasto na spędzenie urlopu oferuje naprawdę wiele atrakcji! Wszyscy miłośnicy dobrej zabawy znajdą ją w Sosnowcu chociażby jazda gokartami jest przykładem świetnej rozrywki zarówno w pojedynkę, jak i w grupie przyjaciół. Pojeździć można na Autodromie Sosnowiec, który jest jednym z największych torów halowych w Polsce i jest torem dwupoziomowym! Autodrom udostępnia pojazdy SODI GT z silnikiem Honda o pojemności 270 cm3 i mocy ponad 13 KM, a profesjonalny pomiar czasu z dokładnością do 0,001 sekundy dodatkowo podkręca emocje. To doskonały pomysł na grupową rywalizację z przyjaciółmi lub rodziną kiedy to można dosłownie prześcigać się w biciu kolejnych rekordów.
Entuzjaści bardziej ekstremalnej rozrywki doświadczą jej skacząc z 28 pięter czyli 80 metrów! Skok z takiej wysokości to niezapomniane przeżycie i potężna dawka adrenaliny. Co ciekawe platforma do skoku umieszczona jest na gmachu Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu, a więc realizując Dream Jump dosłownie można się przejrzeć w szybach budynku. Dream jump jest techniką oddawania skoków z uprzężą umocowaną od bioder po część piersiową. Dzięki temu można cieszyć się maksymalnym wydłużeniem momentu swobodnego spadania, a finał skoku urozmaicać akrobacjami.
Podsumowanie
Sosnowiec to miasto, które z pewnością nie jest w czołówce miast koniecznych do odwiedzenia według przewodników. Może się jednak poszczycić różnorodną infrastrukturą i niesamowitymi atrakcjami nie tylko w postaci zabytków, ale też tymi bardziej współczesnymi. Dowodzą temu powyższe przykłady, lecz Sosnowiec ma do zaoferowania jeszcze więcej co z pewnością warte jest odkrycia.