Miasto na prawach powiatu położone w centralno-wschodniej Polsce i drugie największe miasto województwa mazowieckiego. Radom zapisał się wielokrotnie na kartach historii, a dziś przyciąga nie tylko pasjonatów szeroko pojętej historii, ale również turystów zainteresowanych różnymi atrakcjami. A tych w Radomiu nie brakuje! Jak zaplanować zwiedzanie miasta? Jakie ciekawe miejsca warto zobaczyć w Radomiu i okolicy? Podpowiadamy, jakie atrakcje w Radomiu warto odwiedzić.
Co warto zobaczyć w Radomiu?
Zwiedzanie Radomia warto rozpocząć od Starego Miasta, gdzie można podziwiać piękne kamienice. Wśród nich szczególnie trzeba zwrócić uwagę na Dom Esterki i Dom Gąski – dwa najstarsze domy mieszczańskie w Radomiu. To idealne miejsce na spacery i odkrywanie lokalnej historii. To tu w dużej mierze udają się mieszkańcy miasta w wolnej chwili, ale też przyjezdni, którzy chcą zwiedzić Radom. Udając się na Stare Miasto co zobaczyć i co robić w Radomiu?
Zamek Królewski w Radomiu
Zamek wybudowany został w czasach Kazimierzowskich i był kilkakrotnie rozbudowywany. Obiekt odegrał ważną rolę w historii, wielokrotnie obradowały tu sejmy, a W 1401 r. zawarto tu drugą unię polsko-litewską, na zamku urzędował też królewicz Kazimierz Jagiellończyk – późniejszy święty. Wówczas Radom przez dwa lata pełnił funkcję nieoficjalnej stolicy Polski. Niestety obecnie istnieją jedynie pozostałości zamku. Uchował się budynek plebanii przy ul. Wałowej, przetrwały resztki dawnego zamku starościńskiego, zwanego też królewskim oraz zrewitalizowana tzw. Kamienica Starościńska („Dom wedle Bramy”). W tej kamienicy znajduje się wystawa archeologiczna, a obok niej ustawiono makietę przedstawiającą zamek w czasach jego świetności i to z pewnością jest godne uwagi.
Rynek Miasta Kazimierzowskiego
Radomski rynek zlokalizowany jest w samym sercu miasta, w dzielnicy Miasto Kazimierzowskie. Warto tu zobaczyć zabytkową zabudowę, głównie z XIX wieku i otaczające rynek stylowe kamienice. Na samym środku placu stoi Pomnik Czynu Legionów, a ciekawym i imponujących rozmiarów budynkiem na radomskim rynku jest kolegium Pijarów, który również jest siedzibą Muzeum Jacka Malczewskiego. Będąc na rynku koniecznie trzeba je odwiedzić, bowiem muzeum w swoich zbiorach posiada ma wiele pamiątek po swoim patronie. Uwagę zwraca też zlokalizowany na rynku ratusz, który powstał w 1848 roku zastępując poprzedni. Obecnie obiekt należy do władz miejskich, lecz nie jest użytkowany, a co ciekawe, ratusz jest zlokalizowany na szlaku turystycznego Zabytki Radomia.
Mury miejskie
Z murami okalającymi dawne miasto też wiąże się wiele historii, do ich powstania przyczynił się król Kazimierz Wielki, który to nakazał otoczyć miasto murami z cegieł i kamienia o łącznej długości ok. 1100 m! Wysokie początkowo na 5 – 6 m wraz z mokrą fosą broniły dostępu do Nowego Radomia. Największy fragment murów zachował się na tyłach Muzeum im. Jacka Malczewskiego przy ulicy Wałowej, przy której znajduje się także zrekonstruowany ciąg murów wraz z umiejscowieniem Baszty zwanej Białą. Pozostałości po murach są niewielkie, ale spoglądając na mapę dawnego Radomia oraz ocalałe fragmenty można sobie wyobrazić gdzie przebiegały ówczesne granice miasta!
Zespół klasztorny Bernardynów w Radomiu
Historia obiektu zaczyna się w XV i XVI wieku kiedy to wzniesiono murowany kościół oraz budynki klasztorne. Klasztor otrzymał liczne nadania królewskie, a także wsparcie mieszczan i szlachty na przestrzeni lat. Wrażenie robi nie tylko historia świątyni, ale też architektura, która z pewnością spodoba się miłośnikom gotyckich kościołów. Kompleks składa się z późnogotyckiego kościoła pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej, do którego przylega klasztor oraz szesnastowieczny budynek dawnej kuchni klasztornej ze szczytem ozdobionym blendami, nad którym góruje wysoki piramidalny komin (tzw. piekarnik). Ów piekarnik zasługuje na szczególną uwagę, bowiem stanowi atrakcję turystyczną Radomia. To budowla późnogotycka, w której wytwarzano nim wosk i warzono piwo. Wiąże się z chęcią Ojców Bernardynów, aby być samowystarczalnymi, podobno pracowali przy budowie klasztoru – wyrabiali cegły i gasili wapno. Piekarnik warto zobaczyć, bo jest jedynym tego typu obiektem w Polsce i jednym z dwóch w Europie. Zespół klasztorny Bernardynów w Radomiu został uznany za Pomnik Historii.
Pałac Sandomierski
Pałac Sandomierski to klasycystyczny gmach wybudowany w latach 1825–1827 według projektu Antonio Corazziego. W latach 1827 – 1918 pałac nieprzerwanie pełnił rolę siedziby władz administracji terytorialnej, w latach sześćdziesiątych część gmachu była siedzibą władz województwa radomskiego, a obecnie budynki zajmuje Urząd Miejski oraz delegatury mazowieckich instytucji wojewódzkich. Obiekt uważany jest za jeden z najwybitniejszych przykładów polskiego klasycyzmu. Pałac zlokalizowany jest przy ulicy Żeromskiego, na przeciwko parku Kościuszki, w którym warto odpocząć chwilkę po intensywnym zwiedzaniu.
Park Kościuszki
Co można robić w Radomiu? Zaszyć się w urokliwym Parku Kościuszki! To doskonałe miejsce na wypoczynek, romantyczną randkę wśród drzew czy spacer z dziećmi. Park założony został w 1867 roku jako Nowy Ogród i w pierwotnej wersji miał być symetrycznym ogrodem angielskim. Można sobie wyobrazić, że park miał wówczas wyjątkowy urok, gdyż wzbogacono go o sztucznie usypane wzgórze, na którym stanęły romantyczne ruiny wieży zamkowej, a cały teren ogrodzono ozdobnymi kutymi i żeliwnymi przęsłami. Dziś park wygląda nieco inaczej, wybudowano muszlę koncertową i stoją tam pomniki wielkich polaków Tadeusza Kościuszki, Jana Kochanowskiego i Fryderyka Chopina. Główna aleja im. bp. Jana Chrapka łączy dwa charakterystyczne punkty na mapie Radomia – znajdujący się przy ulicy Żeromskiego klasycystyczny Pałac Sandomierski oraz neogotycki budynek katedry.
Katedra Opieki NMP w Radomiu
Po jednej stronie miejskiego ogrodu góruje wspaniała Katedra Opieki NMP. Ta neogotycka świątynia, która niezmiennie zachwyca zbudowana została w latach 1894–1911 i składa się z trzech naw o bogatej fasadzie. Styl bazyliki nawiązuje do gotyku francuskiego, a wysokie, 72-metrowe wieże swym kształtem nawiązują do wyższej wieży kościoła Mariackiego w Krakowie. Wnętrze charakteryzują się lekkością i strzelistością gdyż wysokość sklepienia mierzy 21 metrów! Katedra jest zwyczajnie piękna i godna odwiedzenia. 4 czerwca 1991 roku przybył do Radomia papież Jan Paweł II, a po jego wizycie pozostały tablice pamiątkowe.
Ulica Żeromskiego
Wspominając Radom nie można nie wspomnieć o tętniącej życiem ulicy Żeromskiego, będącej ulubionym miejscem spotkań mieszkańców miasta. W miejscu obecnej ulicy Żeromskiego od czasów średniowiecza przebiegał trakt prowadzący w kierunku Lublina i dalej na Ruś. I to właśnie na Żeromskiego, na skraju parku Kościuszki do dziś stoi rogatka Lubelska będąca siedzibą Klubu Środowisk Twórczych Łaźnia. W rogatce mieści się też galeria sztuki, do której warto zajrzeć. Jeżeli nie wiadomo co robić w Radomiu to z pewnością wpaść na Żeromskiego, pospacerować, posiedzieć na fontannach czy jednej z wielu restauracji. Jak to mówią Radomianie “spotkajmy się na Żeromie”!
Plac Konstytucji 3 Maja
Po odpoczynku w parku Kościuszki przemierzając ulicę Żeromskiego dotrzesz do Placu Konstytucji 3 Maja. Miejsce to uzyskało status najbardziej reprezentacyjnego placu miasta, a położone w pobliżu fontanny stanowią często odwiedzane przez Radomian miejsce. Dzieje placu były naprawdę bogate co ma swe odzwierciedlenie w licznych zmianach jego nazwy, bowiem zwany był w przeszłości między innymi Placem Zielony, Placem 3 Maja, a w czasie okupacji Niemcy przemianowali go na Adolf Hitler-Platz. Plac Konstytucji 3 Maja jest centralnym punktem śródmieścia zdobiony przez zabytkowe kamienice, najpopularniejszą jest kamienica Teodora Karscha i Franciszka Wickenhagena. W chwili jej powstania nazwano ją pałacem ze względu na wielkość i staranne wykończenie. Stanowi dziś perełkę architektury i symbol świetności minionych czasów. Plac i jego okolice był na przestrzeni lat wielokrotnie utrwalany na płótnach rodzimych malarzy i opisywany w twórczości prozatorskiej i pamiętnikarskiej. Z pewnością warto się tam rozejrzeć.
Grodzisko „Piotrówka” na szlaku turystycznym Zabytki Radomia
Grodzisko w Radomiu położone jest w dolinie rzeki Mlecznej na skrzyżowaniu ówczesnych szlaków handlowych wiodących z Małopolski na Mazowsze i przez Lublin na Ruś. Piotrówka jest jednym z najważniejszych elementów kształtujących historyczny i kulturowy krajobraz Radomia. Ma formę płaskiego wzniesienia o wysokości 5-7 metrów i zajmuje ono powierzchnię ponad 1,5 hektara. Obszar grodziska to obecnie miejski teren zielony, oznaczony pamiątkowym głazem, do którego prowadzi zielony szlak turystyczny rozpoczynający się na rynku.
Muzeum Historii Radomia
Historia Radomia dla wielu jest nieznana, ale z pewnością jest bogata. W Muzeum Historii Radomia odwiedzający będą mieli okazję poznać zarówno wątki archeologiczne, królewskie, jak i przemysłowe czy handlowe. Muzeum stanowi część Muzeum im. Jacka Malczewskiego i zlokalizowane jest w połączonych Domach Gąski i Esterki. Wnętrza kamienic zostały przystosowane do zwiedzania na wszystkich poziomach z piwnicami włącznie. Zwiedzający rozpoczynają wycieczkę od piwnic, a wśród ekspozycji czekają różne interaktywne ekrany i eksponaty oraz stanowiska z wirtualną rzeczywistością. Zwiedzanie indywidualne odbywa się z audio przewodnikiem, który opowiada o tym, co aktualnie widzimy. Bardzo ciekawym elementem ekspozycji jest stanowisko ze strojami, a odwiedzający mogą przymierzyć stroje z różnych epok! Wychodząc zajrzyj do sklepiku z pamiątkami i wydawnictwami związanymi z tematyką muzeum.
Muzeum Witolda Gombrowicza
Postać Witolda Gombrowicza jest doskonale znana, to jeden z najwybitniejszych pisarzy XX wieku. Pisarz regularnie bywał w rodzinnej rezydencji pałacowej z 1914 roku zlokalizowanej w podradomskiej Wsoli. To tam właśnie mieści się dziś muzeum jego imienia, które upowszechnia wiedzę o życiu i twórczości pisarza. Odwiedzający znajdą tam czytelnię, w której dostępne są dzieła autorstwa Witolda Gombrowicza i ich przekłady oraz przedmioty pisarza takie jak okulary, krawaty, pióra czy jego ostatnią maszynę do pisania. Twórczość pisarza w czasie kiedy bywał we Wsoli nie została doceniona i Gombrowicz w 1939 roku udał się podróż do Argentyny i pozostał na obczyźnie do śmierci w 1969 roku. Część wystawy w muzeum nawiązuje właśnie do lat pisarza spędzonych na emigracji, a wśród eksponatów znajduje się np. wanna z willi we Francji, gdzie pisarz spędził ostatnie lata życia oraz waliza, którą zabrał ze sobą wyjeżdżając z kraju.
Muzeum Wsi Radomskiej
Pozostając w tematyce muzealnej warto oddalić się nieco od Radomia i odwiedzić Muzeum Wsi Radomskiej. Placówka zaliczana jest do muzeów na wolnym powietrzu czyli skansenów i obecnie zajmuje obszar o powierzchni 32,5 ha. To świetne miejsce, gdzie odwiedzający zobaczą 80 obiektów dawnego budownictwa wiejskiego takich jak chałupy, dwory, kościół, kuźnie, wiatraki czy młyny wodne. Na uwagę zasługują również kolekcje maszyn rolniczych, pojazdów i sztuki ludowej. Skansen cechuje się doskonałą infrastrukturą turystyczną i edukacyjną przy wykorzystaniu bogatej gamy środków audiowizualnych. Ważną część stanowi edukacja przyrodnicza, wykorzystująca muzealną ścieżkę przyrodniczą. Wizyta w Muzeum Wsi Radomskiej będzie prawdziwą podróżą w czasie.
Muzeum im. Jacka Malczewskiego
Wizyta w kolejnym radomskim muzeum to doskonały pomysł na to co robić w Radomiu.
Muzeum im. Jacka Malczewskiego ma już przeszło 100 lat, gromadzi i konserwuje różnego rodzaju dzieła kultury polskiej. W muzeum urządza też różne wystawy takie jak wystawa pamiątek związanych z osobą prof. Leszka Kołakowskiego i oczywiście wystawa poświęcona twórczości patrona muzeum Jacka Malczewskiego, który był najznamienitszym przedstawicielem symbolizmu w malarstwie polskim. Na uwagę zasługuje również Galeria Malarstwa Polskiego prezentująca 64 prace, które ilustrują rozwój malarstwa polskiego poprzez prace wybitnych artystów tworzących w drugiej połowie dziewiętnastego i pierwszej połowie dwudziestego wieku. To prawdziwa gratka dla miłośników malarstwa polskiego!
Dość ciekawa i niekonwencjonalna jest stała ekspozycja przyrodnicza, która ukazuje wybrane i najbardziej interesujące polskie parki narodowe, a mianowicie: Białowieski Park Narodowy, Tatrzański Park Narodowy, Karkonoski Park Narodowy, Słowiński Park Narodowy i Biebrzański Park Narodowy.
Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej
Siedziba MCSW mieści się w ścisłym centrum Radomia, w wybudowanej w stylu neogotyckim XIX-wiecznej elektrowni miejskiej. To niezwykle klimatyczne miejsce istniejące na mapie miasta od przeszło 20 lat, a w ciągu tego okresu centrum zgromadziło blisko 800 prac współczesnych artystów. Wśród prac znajdują się prace malarskie, rysunki, fotografie, grafiki warsztatowe i grafika komputerowe oraz rzeźby, obiekty czy instalacje. Budynek starej elektrowni charakteryzuje się dużą czerwoną bryłą gdyż wybudowano go z czerwonej cegły. Budowla została wkomponowana w nowoczesny obiekt jakim jest dobudowane centrum sztuki liczące 5 tys. metrów kwadratowych powierzchni, na których odwiedzający znajdą m.in. kilka sal wystawowych, kino i bibliotekę. Kino w Elektrowni posiada wysokiej jakości obraz w rozdzielczości 4K i jest jedynym kinem w Polsce z systemem dźwięku Meyer Sound. Kino otrzymało imię Andrzeja Wajdy, który to był jednym z pomysłodawców utworzenia w Radomiu Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej.
Inne największe atrakcje Radomia
Wielu zastanawia się co można robić w Radomiu poza zwiedzaniem, otóż w tym mieście jest całkiem sporo ciekawych atrakcji! Wybierając się do miasta Kazimierzowskiego z paczką przyjaciół warto spędzić czas aktywnie i w formie dobrej zabawy. Gra w paintball przyniesie mnóstwo frajdy, dostarczy emocji i wprowadzi w grupie nutkę rywalizacji. To świetna rozrywka zwłaszcza jeśli towarzyszy jej dobra pogoda. Nie potrzeba tu specjalnego przygotowania! Na czas gry każdy z uczestników otrzymuje kompletny ubiór ochronny oraz marker z amunicją.
Zwolennicy aktywnej formy spędzania czasu pewnie chętnie udadzą się wspinaczkę ściankową, bo to świetna zabawa zarówno w pojedynkę jak i w parze. Wspinaczka to sprawdzian dla wytrzymałości rąk, okazja do pokonania własnych lęków i trening wytrwałości w dążeniu do celu. Warto spróbować tej aktywności będąc w Radomiu i sprawdzić czy ten sport przypadnie Ci do gustu. Zwłaszcza, że radomskie Centrum Grota jest pierwszym tego typu obiektem w Radomiu i jednym z najwyższych w Polsce, gdyż ściana główna ma powierzchnię ponad 400m2!
Co robić w Radomiu, gdy pada?
Barowa pogoda to idealny moment, aby udać się na degustację piwa. Restauracja Pivovaria zachęca do degustacji fantastycznych piw własnej produkcji, których proces warzenia oparty jest na kilkusetletniej niemieckiej technologii. Browar restauracyjny Pivovaria wyróżnia doświadczenie, najlepszy sprzęt i wzorowanie produkcji na bawarskich mistrzach browarnictwa oraz oczywiście najwyższej jakości piwo!
Wizyta we dwoje w Radomiu to także okazja, aby skorzystać klasycznego masażu tajskiego.
Masaż ten będzie idealny jako rozluźnienie po godzinach zwiedzania dla osób zmagających się z napięciem i bólami mięśniowymi. Wizyta w Tao Tao SPA z pewnością przyniesie błogie odprężenie podczas masażu we dwoje w romantycznej atmosferze i blasku świec. Masażystki pochodzące z indonezyjskiej wyspy Bali wiedzą jak stworzyć odpowiedni relaksacyjny klimat!
Praktyczne informacje
Radom choć nie jest w czołówce wymienianych miejsc do odwiedzenia w przewodnikach to warto go odwiedzić. Planując wizytę w mieście Kazimierzowskim należy zorganizować wyjazd od praktycznej strony.
Jak dojechać do Radomia?
Radom to świetnie skomunikowane miasto, prowadzą do niego główne drogi wojewódzkie. Z Warszawy podróżni dojadą pociągiem Kolei Mazowieckich w około 1,5 godziny, a busem lub samochodem trasą S7. Mieszkańcy Świętokrzyskiego i Małopolski również mogą dostać się do Radomia bezpośrednim pociągiem w niewiele ponad 2,5 godziny lub trasą E77. Z Lublina także można dojechać pociągiem i tą opcję warto wybrać, gdyż podróż samochodem zajmie na pewno więcej czasu. Trasa zachodnia prowadząca do Radomia jest bardziej komfortowa niż wschodnia. Jednakże mieszkańcy Łódzkiego czy Wielkopolski nie mogą liczyć na bezpośrednie połączenie kolejowe. W tym przypadku należy wziąć pod uwagę przesiadkę w Warszawie.
Gdzie spać w Radomiu?
To zależy jak chcesz spędzać czas! Miłośnicy pobytów w miejscach na poziomie i skąd jest wszędzie blisko zachwycą się hotelem Europejskim zlokalizowanym przy parku Kościuszki. To butikowy hotel, który często wybierają odwiedzający przy okazji podróży zarówno w celach wypoczynkowych, jak i służbowych. Za tym wyborem przemawia doskonała lokalizacja i wyjątkowo zadbany obiekt, oferujący najwyższe standardy. Restauracja hotelowa serwuje wyborne śniadania i najlepsze dania kuchni europejskiej, a spragnieni wypoczynku znajdą do w hotelowej saunie. Jeżeli poszukujesz noclegu budżetowo to tutaj sprawdzi się Centrum “Arka”, która w cenę pokoju wlicza śniadanie oraz parking. Standard jest zadowalający, a i lokalizacja całkiem atrakcyjna, bowiem około 10-15 minut spacerkiem ze starego miasta.
Również hotel Iskra to budżetowy wybór, za którym przemawia świetna lokalizacja. Hotel znajduje się w centrum miasta, około 150 metrów od dworca głównego co będzie szczególnie istotne dla podróżujących koleją.
Gdzie zjeść w Radomiu?
W Radomiu jest mnóstwo restauracji serwujących fantastyczną kuchnię. Wspomniany wcześniej browar restauracyjny Pivovaria do swojego piwa serwuje nie tylko pyszne przekąski! Można zjeść tam również bardzo dobre dania kuchni polskiej i europejskiej. Spacerując po Żeromskiego tak naprawdę natrafić można na wiele świetnych i klimatycznych knajp. Takim miejscem jest chociażby Teatralna serwująca dania kuchni polskiej na wysokim poziomie. W tej restauracji nawet miłośnicy kuchni włoskiej znajdą coś dla siebie. Ponadto lokal cyklicznie organizuje wydarzenia kulturalne, muzyczne i społeczne. Na przykład w każdy wtorek odbywają się wieczorki taneczne MILONGA TEATRALNA, w środy klimatu dopełnia muzyka na żywo. Zatem to idealne miejsce na kolację podczas pobytu w Radomiu.
Na uwagę zasługuje również restauracja Sushi Edo oraz Pa ta thai. Wizyta tam to uczta dla zmysłów dla każdego miłośnika sushi i kuchni tajskiej. Obie restauracje mieszczą w ścisłym centrum i jest do nich zwyczajnie “po drodze”.
Podsumowanie
Radom jako drugie największe miasto w województwie mazowieckim trwa w cieniu Warszawy, ale warto skorzystać z okazji, aby go odkryć. Poza wymienionymi atutami miasta, Radom słynie z wielu wydarzeń. Odbywają się tu m.in. Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski, Międzynarodowe Pokazy Lotnicze Air Show i zyskujący popularność Międzynarodowy Festiwal Artystów Ulicznych i Precyzji. Niedoceniony Radom wart jest poznania i odwiedzenia przez każdego miłośnika architektury i historii. Powyższe atrakcje to dowód, że Radom to naprawdę ciekawe miasto!